เริ่มต้นปีด้วยการตั้งปณิธานปีใหม่

การตั้งปณิธานปีใหม่เป็นประเพณีที่หลาย ๆ คนมักทำกันในช่วงวันปีใหม่ เมื่อเริ่มต้นปีใหม่ก็ถือว่าเป็นการเริ่มต้นใหม่ ดังนั้นหลาย ๆ คนก็เลยคิดเกี่ยวกับเป้าหมายที่เราต้องการบรรลุในช่วงไม่กี่เดือนข้างหน้าได้ การตั้งปณิธานเหล่านี้สามารถทำได้เองอย่างอิสระหรือจะเป็นการตั้งเป้าหมายที่ทำร่วมกับคนอื่น อย่างเช่น การตั้งปณิธานร่วมกับครอบครัวหรือเพื่อน เนื่องจากการสนับสนุนและสร้างกำลังใจจากการทำงานร่วมกันเพื่อบรรลุเป้าหมายจะทำให้การยึดมั่นในปณิธานนั้นง่ายขึ้น

ปณิธานปีใหม่ที่เก่าแก่ที่สุด

จากการบันทึกในปี 1671 ของแอนน์ ฮัลเก็ตต์ (Anne Halkett) นักเขียนและสมาชิกชนชั้นสูงชาวสก็อตแลนด์ มีคำมั่นสัญญาหลายข้อ ซึ่งโดยทั่วไปนำมาจากข้อพระคัมภีร์ เช่น “ฉันจะไม่ทำให้ใครขุ่นเคืองอีกต่อไป” ฮัลเก็ตต์ตั้งชื่อหน้ากระดาษนี้ว่า “ปณิธาน” และเขียนขึ้นในวันที่ 2 มกราคม ซึ่งอาจบ่งบอกได้ว่ามีการตั้งปณิธานมาตั้งแต่สมัยนั้น แม้ว่าผู้คนจะไม่ได้เรียกปณิธานปีใหม่ก็ตาม

คนเรามักจะใช้ช่วงปีใหม่เป็นจุดเริ่มต้นในการเปลี่ยนแปลงชีวิตไปในทางที่ดีมาช้านาน ตัวอย่างเช่น ในสมัยโรมันโบราณ ผู้คนมักจะให้คำมั่นสัญญาต่อเทพเจ้าว่าจะคืนสิ่งของที่ยืมไปและชำระหนี้ที่ค้างจ่าย คำมั่นสัญญาเหล่านี้ส่วนใหญ่มักจะให้ไว้กับเทพเจนัส เทพที่เป็นที่มาของชื่อเดือนมกราคม ซึ่งตั้งแต่สมัยโรมันโบราณ การตั้งปณิธานปีใหม่ได้รับความนิยมมากขึ้นเรื่อย ๆ 

ทำไมคนเราต้องตั้งปณิธาน

ผลการศึกษาชุดหนึ่งที่นักวิจัยเรียกว่า “fresh start effect” ได้สังเกตถึงแรงจูงใจชั่วคราวที่สามารถกระตุ้นความต้องการทำสิ่งที่ปรารถนา ปีใหม่เปรียบเสมือนการเริ่มต้นใหม่ จึงเป็นสาเหตุที่หลายคนมักตั้งปณิธานในช่วงเวลาดังกล่าว ถึงแม้ว่าบางครั้งการตั้งปณิธานอาจทำให้ผู้คนทำอะไรเกินตัว แต่การตั้งปณิธานก็ยังนำมาซึ่งโอกาสที่ดีในการเอาชนะอุปสรรคด้วยพลังใจ และความมุ่งมั่นของตนเอง

การรับรู้ถึงความสำเร็จของปณิธานเหล่านี้แตกต่างกันไป จากการศึกษาหนึ่งพบว่ามีเพียงประมาณ 12% ของผู้ตั้งปณิธานปีใหม่รู้สึกว่าตนเองประสบความสำเร็จในการทำตามเป้าหมาย ปณิธานที่พบบ่อยที่สุด ได้แก่ ลดน้ำหนัก, รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพ, ออกกำลังกายสม่ำเสมอ, ตัดสินใจเรื่องการเงินที่ดีขึ้น, เลิกสูบบุหรี่ รวมไปถึงการใช้เวลากับครอบครัวมากขึ้น

และแม้ว่าหลาย ๆ คนจะรู้สึกว่าตนเองไม่บรรลุเป้าหมายในการตั้งปณิธาน แต่ผลการศึกษาหนึ่งแสดงให้เห็นว่า ผู้ที่ตั้งปณิธานปีใหม่มีแนวโน้มที่จะเปลี่ยนพฤติกรรมของตนเองมากกว่าผู้ที่ไม่ได้ตั้งปณิธานประจำปี 10 เท่า

ปณิธานของคนเราอยู่ได้นานแค่ไหน

แม้ว่าการสำรวจส่วนใหญ่จะชี้ให้เห็นว่าคนส่วนใหญ่ยึดมั่นกับปณิธานปีใหม่ได้ไม่นานนัก แต่การศึกษาในปี 2020 พบว่าผู้เข้าร่วม 55% ถือว่าตนเองประสบความสำเร็จในการยึดมั่นในปณิธานปีใหม่หลังจากผ่านไป 1 ปี

จากการศึกษาดังกล่าว นักวิจัยพบว่าผู้คนประสบความสำเร็จในการบรรลุเป้าหมายที่เน้นวิธีการ (เช่น การเปลี่ยนนิสัยการกินหรือการนอน) มากกว่าเป้าหมายที่เน้นการหลีกเลี่ยง (แรงผลักดันจากความต้องการที่จะหลีกเลี่ยงบางสิ่งบางอย่าง) จากผลการสำรวจครั้งหนึ่งที่ดำเนินการโดย YouGov พบว่าผู้ที่วางแผนตั้งปณิธานปีใหม่จะรู้สึกว่าตนเองมีความหวังกับอนาคตมากกว่าผู้ที่ไม่ได้ตั้งปณิธาน

ตั้งปณิธานอย่างไรให้สำเร็จ

ตั้งเป้าหมายที่เฉพาะเจาะจง

ให้เลือกเป้าหมายที่เจาะจง ไม่คลุมเครือ และสามารถทำให้สำเร็จได้ โดยตั้งเป้าหมายให้สมจริงมากกว่าตั้งเป้าหมายแบบสุดโต่ง การเลือกเป้าหมายที่ชัดเจนและสามารถทำได้จริงจะช่วยให้คุณมีโอกาสวางแผนว่าคุณจะทำตามเป้าหมายนั้นและยึดมั่นกับเป้าหมายของคุณได้ตลอดทั้งปี เช่น แทนที่คุณจะตั้งปณิธานลอย ๆ ว่าจะ “ลดน้ำหนัก” หรือ “ฟิตหุ่น” เฉย ๆ ก็ให้ตั้งปณิธานอย่างเจาะจงว่าจะลดน้ำหนัก 10 กก. และทำรายการสิ่งที่ต้องทำประจำวันและจัดตารางวิ่งฮาล์ฟมาราธอนแทน

กำหนดวันสิ้นสุด

แม้ว่าคุณมีปณิธานที่จะเริ่มต้นในวันปีใหม่ยาวเหยียด แต่ริชาร์ด ไวส์แมน (Richard Wiseman) ศาสตราจารย์ด้านจิตวิทยาจากมหาวิทยาลัยเฮิร์ตฟอร์ดเชียร์ (Hertfordshire) แนะนำว่าคุณควรเลือกเพียงข้อเดียวและจดจ่อกับข้อนั้นแทนที่จะแบ่งเป้าหมายต่าง ๆ ออกไปทำมากเกินไป

การทำหลาย ๆ อย่างพร้อมกันจะให้เรากังวล โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อต้องสร้างรูปแบบพฤติกรรมใหม่ ๆ ที่ต้องใช้เวลาและความพยายามอย่างต่อเนื่อง ดังนั้นการให้ความสนใจไปที่เป้าหมายเดียวจะทำให้การทำตามความตั้งใจนั้นสำเร็จได้ง่ายขึ้น

ใช้เวลาในการวางแผน

หากไม่ได้มีการวางแผนไว้ คุณอาจต้องยอมแพ้อย่างรวดเร็วเมื่อเผชิญกับอุปสรรคที่เกิดขึ้น ดังนั้นให้เริ่มต้นเขียนเป้าหมาย ทำรายการสิ่งที่คิดว่าจะทำให้เป้าหมายนั้นสำเร็จและจดบันทึกอุปสรรคที่อาจเกิดขึ้นได้ เพื่อเอาชนะสิ่งใดก็ตามที่อาจทำให้คุณหลงทางไปไม่ถึงเป้าหมาย

เริ่มต้นจากขั้นตอนเล็ก ๆ

การทำหลายอย่างที่รวดเร็วเกินไปเป็นสาเหตุทั่วไปที่ทำให้ปณิธานปีใหม่ล้มเหลว แทนที่จะทำแบบนั้น ให้ลองทำทีละขั้นตอนก็จะช่วยให้คุณบรรลุเป้าหมายที่ยิ่งใหญ่ได้ในที่สุด ถึงแม้ว่าการเริ่มต้นอาจดูเหมือนช้า แต่การเปลี่ยนแปลงเล็ก ๆ น้อย ๆ เหล่านี้จะช่วยให้คุณยึดมั่นกับนิสัยใหม่ที่ดีต่อตัวเองได้ง่ายขึ้น และเพิ่มโอกาสในการประสบความสำเร็จในระยะยาว

หลีกเลี่ยงความล้มเหลวที่ซ้ำรอยเดิม

อีกวิธีหนึ่งในการรักษาปณิธานปีใหม่ของคุณคือไม่ตั้งปณิธานเดิมซ้ำ ๆ ทุกปี ไวส์แมน กล่าวว่า “ถ้าคุณคิดว่าทำได้ ก็จะทำได้ แต่ถ้าเคยพยายามแต่ล้มเหลว ความเชื่อมั่นในตัวเองก็จะต่ำลง” 

หากคุณเลือกที่จะบรรลุเป้าหมายเดิมที่เคยพยายามในอดีต ให้ใช้เวลาประเมินผลลัพธ์ที่ผ่านมาว่าอะไรทำให้คุณรักษาปณิธานไม่ได้ในปีที่ผ่านมา ดังนั้นให้ลองเปลี่ยนปณิธานของตัวเองเล็กน้อย เพื่อให้ปณิธานนั้นสำเร็จได้ง่ายขึ้น เพราะการเปลี่ยนวิธีการจะทำให้คุณมีแนวโน้มที่จะทำมันได้สำเร็จ

การเปลี่ยนแปลงเป็นแค่ขั้นตอนหนึ่ง

นิสัยที่ไม่ดีที่คุณพยายามเปลี่ยนแปลงอาจต้องใช้เวลาหลายปี ให้ระลึกไว้เสมอว่าแม้คุณจะทำพลาดคุณก็สามารถเริ่มต้นใหม่และเดินหน้าต่อไปสู่เป้าหมายของคุณได้ การทำให้เป้าหมายสำเร็จอาจใช้เวลานานกว่าที่คุณต้องการ แต่จำไว้ว่านี่ไม่ใช่การแข่งขันเพื่อไปให้ถึงเส้นชัย เมื่อคุณได้ให้คำมั่นสัญญาว่าจะเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมแล้ว คุณก็อาจจะต้องทำมันต่อไปตลอดชีวิต

เติมแรงบันดาลใจใหม่

ในช่วงวันแรก ๆ ของการตั้งปณิธานปีใหม่ คุณอาจรู้สึกมั่นใจและมีแรงจูงใจสูงที่จะบรรลุเป้าหมาย แต่เมื่อเวลาผ่านไปแรงบันดาลใจในการทำตามปณิธานปีใหม่ของคุณอาจเริ่มลดลง เมื่อคุณเผชิญกับช่วงเวลาดังกล่าว ให้เตือนตัวเองว่าทำไมคุณถึงทำเช่นนี้ ลองเขียนว่าคุณจะได้รับอะไรจากการทำตามเป้าหมาย การหาแหล่งที่มาของแรงบันดาลใจจะช่วยให้คุณก้าวต่อไปได้แม้ในช่วงที่ยากลำบาก

มุ่งมั่นทำต่อไป

เมื่อถึงเดือนมีนาคม หลายคนจะเริ่มสูญเสียแรงบันดาลใจ ดังนั้นอย่าลืมสร้างแรงบันดาลใจนั้นไว้เพื่อทำสิ่งที่ต้องทำเพื่อให้บรรลุเป้าหมายต่อไป แม้ว่าจะต้องเผชิญกับอุปสรรค หากแนวทางที่กำลังทำอยู่ไม่ได้ผล ให้มองหาวิธีใหม่ ๆ และปรับให้เข้ากับคุณ ก็จะช่วยให้คุณประสบความสำเร็จได้ หากคุณยึดมั่นและทำตามเป้าหมายได้ตลอดทั้งปี คุณจะเป็นหนึ่งในไม่กี่คนที่สามารถพูดได้ว่าคุณรักษาปณิธานปีใหม่ได้จริง แนะนำให้เขียนบันทึกความคืบหน้า รวมถึงวิธีการของคุณเอาไว้ เพื่อที่จะได้มีหลักฐานยืนยันถึงความพยายามเวลาที่คุณอยากยอมแพ้

เรียนรู้และปรับเปลี่ยน

การพบกับอุปสรรคเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้ผู้คนล้มเลิกความตั้งใจในปีใหม่ที่พบได้บ่อยที่สุด หากคุณกลับไปสู่พฤติกรรมที่ไม่ดีอีกครั้งอย่ามองว่าเป็นความล้มเหลว ให้มองว่าการกลับไปสู่พฤติกรรมเดิมเป็นโอกาสในการเรียนรู้ หากคุณกำลังจดบันทึกความตั้งใจ ให้จดข้อมูลสำคัญเกี่ยวกับสิ่งที่ทำให้คุณทำพฤติกรรมแบบเดิม ๆ สิ่งกระตุ้นให้เกิดพฤติกรรมใหม่ และสิ่งที่คุณอาจทำแตกต่างไปในครั้งหน้า การทำความเข้าใจกับตัวเอง รวมถึงปัญหาที่เกิดขึ้น จะช่วยให้คุณเตรียมพร้อมรับมือกับความท้าทายที่จะเกิดขึ้นอีกในอนาคตได้ดีขึ้น

การตั้งปณิธานประจำปีไม่จำเป็นว่าจะต้องประสบความสำเร็จหรือล้มเหลวเสมอไป แต่สิ่งที่สำคัญที่สุดคือ อย่าลืมใจดีและยืดหยุ่นกับตัวเอง เพราะไม่ใช่แค่เป้าหมายสุดท้ายเท่านั้นที่สำคัญ แต่ความก้าวหน้าที่เกิดขึ้นระหว่างทางก็สำคัญไม่แพ้กัน

Links to related Sites:
- What is a New Year's Resolution?, twinkl
- Great Tips to Keep Your New Year's Resolutions, verywellmind
- New Year's Resolutions: A Pretty Old Practice, merriam-webster

ทำไม 1 มกราคมถึงเป็นวันขึ้นปีใหม่